Als er één minister op Belgisch vlak innovatief en vooruitstrevend is qua energie en elektriciteit is het wel Johan Vande Lanotte (sp.a). Na het eerdere voorstel rond de oprichting van een zogenaamde ‘bad bank’, om de stijging van de elektriciteitskost voor doorsnee gebruikers te ondermijnen, lanceerde hij nu het idee van prepaid-herlaadkaarten voor elektriciteitsverbruik. Als reactie op het voorstel werd geuit dat dergelijke prepaid-herlaadkaarten de sociale ongelijkheid zouden versterken.
Prepaid-herlaadkaarten voor elektriciteit
Johan Vande Lanotte vergeleek de Belgische situatie met de huidige situatie in Groot-Brittannië, waar dergelijke prepaid-herlaadkaarten wel gebruikelijk zijn. Wanneer de consument naar de winkel zou kunnen gaan om 30 EUR elektriciteit, en hij daarbij de prijzen en het aanbod kan vergelijken zou men wel sneller willen veranderen van leverancier. Bovendien zou het een enorme boost zijn voor de bewustwording van het energieverbruik.
Het idee van Vande Lanotte is duidelijk geïnspireerd op het huidige systeem van prepaid-herlaadkaarten voor mobiele telefonie. Zij gebruiken al langer prepaid- en postpaid-tarieven naast elkaar. Hoewel het idee in Groot-Brittannië dus al gebezigd wordt, ontstaan er twijfels over de effectiviteit van het project. In de eerste plaats hebben de 6,2 miljoen Britten die in Groot-Brittannië opteerden voor herlaadkaarten in plaats van een standaard elektriciteitsabonnement, dat niet vrijwillig gedaan. Het ging om situaties van noodzaak omdat ze schulden hebben of een hoge achterstal hebben bij gas- en elektriciteitsleveranciers. Bij ons bestaat een dergelijke systeem onder de vorm van budgetmeters. Wie zijn energiefactuur in België niet kan betalen en geschrapt wordt, wordt onder een systeem van budgetmeters geplaatst. Het OCMW is bevoegd om de herlaadkaart van de budgetmeter te voorzien van een nieuw saldo. Ongeveer 60% van de prepaid-herlaadkaart gebruikers in Groot-Brittannië zou beschikken over een gering inkomen.
Het idee dat prepaid-kredietkaarten goedkoper zouden zijn dan klassieke abonnementen wordt ook ondermijnd door het cijfermateriaal uit Groot-Brittannië. Gas en elektriciteit per herlaadkaart bij EDF, één van de grootspelers op de Britse markt, is 6,5% duurder dan het standaardtarief. Ook andere spelers, zoals bijvoorbeeld E.on vragen een tarief dat 10% hoger ligt dan het gewone maandelijkse tarief per domiciliëring. Prepaid-herlaadkaart gebruikers zijn voor grote energiebedrijven simpelweg economisch gezien minder interessant. Het gaat om lange administratieve procedures voor gebruikers die perfect de maand erna elders kunnen aankoppen. Tot slot zou een prepaid-herlaadkaart voor elektriciteit de sociale ongelijkheid versterken. Waar in zomermaanden er weinig gas en elektriciteit verbruikt wordt, ligt het anders voor wintermaanden. Kapitaalarme gezinnen hebben simpelweg geen geld in de winter om onmiddellijk hun kaart weer op te laden, en zitten dus noodgedwongen in de kou. Daardoor moet er bespaard worden op andere essentiële zaken zoals voeding, kleding en medicijnen.
